ESKİŞEHİR – 2024 yerel seçiminin kilit kenti tartışmasız İstanbul. Ama öyle yerler var ki ittifakların dağılması, güçlü isimlerin rakip partilerden aday olması gibi sebeplerle en az İstanbul kadar heyecan yaratıyor. Bu kentlerden birisi de kuşkusuz Eskişehir.
Eskişehir seçiminin bu denli heyecan yaratması, beklenen bir durum değildi. Zira belediyecilik anlamında son derece önemli işlere imza atan, Eskişehir’i bir marka haline getirdiği konusunda hemen herkesin hemfikir olduğu bir isim sahnedeydi: Yılmaz Büyükerşen.
CHP’NİN ‘CESUR’ ADIMI; ESKİŞEHİRLİLERİN ‘YILMAZ HOCASI’NIN VEDASI
Ancak 2024 seçimlerine giden süreçte 25 yıldır Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı olan Büyükerşen’in Eskişehir için yaptıklarını takdir edenler olduğu kadar ‘Değişim zamanı geldi’ diyenler de vardı.
CHP yönetimi Eskişehirlilerin değişim sesine kulak vererek Büyükerşen yerine 2018’den bu yana Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri olarak görev yapan Ayşe Ünlüce’yi adaylaştırdı. CHP’nin, kentteki gücü ve etkisi tartışmasız olan Büyükerşen’i aday göstermemesi, Büyükerşen’in sağ kolunu aday göstermiş olsa da ‘son derece cesur bir adım’ olarak yorumlandı.
Eskişehir seçiminin bu kadar dikkat çekmesinin en önemli nedeni belki de bu aday değişikliği oldu. Eskişehirlilerin ‘Yılmaz Hoca’sı, 25 yılın ardından koltuğu devredecekti.
AK PARTİ’NİN İYİ PARTİ’DEN TRANSFERİ ESKİŞEHİR ADAYI
CHP’nin bu ‘cesur’ adımına karşı AK Parti de cesur bir karar aldı ve İYİ Parti’den istifa ederek AK Parti saflarına katılan Eskişehir Milletvekili, iş insanı Nebi Hatipoğlu’nu adaylaştırdı.
ESKİŞEHİR SOLCU BİR KENT Mİ?
Büyükerşen’in önce DSP, daha sonra CHP’den aday olarak 5 dönem Eskişehir’i yönetmesi dolayısıyla kentin ‘sosyal demokrat ve solcu’ bir kent olduğu kanısı yaygındır. Ancak genel seçimlerde farklı bir tablo var. 2023 seçimi ve 7 Haziran 2015 seçimi hariç, kurulduğundan beri yapılan tüm genel seçimlerde AK Parti Eskişehir’de birinci parti olmuş. AK Parti’ye diğer sağ partilerin oylarını da ekleyince Eskişehir’in seçmen yapısı biraz daha anlaşılır oluyor. Eskişehir’in deneyimli gazetecilerine göre Eskişehir, ‘sağ damarı güçlü, merkezde duran’ bir şehir.
İLK KEZ AK PARTİ’NİN KAZANMA İHTİMALİ DOĞDU
2023 genel seçimlerinden 2024 yerel seçimlerine giden süreçte MHP ve AK Parti’nin ortaklığını sürdürmesi, CHP ve İYİ Parti’nin ise ayrı adaylarla seçim yarışına girmesi; kimi siyaset bilimcilere göre AK Parti’nin ilk kez Eskişehir’i kazanma ihtimalini doğurdu. ,
Seçmenin yerel ve genel seçim reflekslerinin farklı olacağına dair şerhi bir kez daha kenarda tutarak burada iki hatırlatma yapmak isteriz:
-CHP’nin kazandığı 2019 yerel seçiminde İYİ Parti Eskişehir’de aday çıkarmayarak CHP’nin adayını destekledi.
-14 Mayıs 2023 milletvekili seçiminde İYİ Parti yüzde 13,81 oy aldı.
ESKİŞEHİRLİLER NE DİYOR?
Eskişehirlilerin ‘Yılmaz Hoca’sının vedası ve AK Parti’nin Eskişehir’de ilk kez kazanma iddiası ortaya koymasına, AK Parti ve CHP’yi başa baş gösteren anketler de eklenince seçim atmosferini daha yakından gözlemlemek için Eskişehir’e gittik. Hem Eskişehirlilerle hem de iki güçlü adayla sohbet ettik.
‘ÜNLÜCE HOCA’NIN EMANETİ, ESKİŞEHİR’İ EN İYİ O BİLİYOR’
Eskişehirlilerle sohbet, kazanmaya yakın iki adayın avantajları ve dezavantajlarını net bir şekilde ortaya koyuyor.
Ayşe Ünlüce’nin aday olması, kentin değişim sesinin duyulduğunun göstergesi olarak yorumlanıyor. Adayın kadın olması tüm Eskişehirliler tarafından memnuniyetle karşılanıyor. Eskişehirli pek çok kadın yüzlerinde belirgin bir gülümsemeyle ‘Ayşe Hanım’a oy vereceğiz’ diyor.
Büyükerşen’in desteğinin Ünlüce’nin arkasında olması, ‘Yılmaz Hoca’ efsanesine sahip çıkanların kırgınlığını bitirmiş gözüküyor. Pek çok Eskişehirliye göre Ünlüce, ‘Hoca’nın emaneti’ olduğu için ‘çok kıymetli’. Ayrıca uzun yıllar Büyükerşen’le birlikte çalıştığı için Eskişehir’i ve belediyeciliği çok iyi bildiği düşünülüyor.
Ayşe Ünlüce TANINMAMASI VE BÜROKRAT OLMASI ARTIK SORUN YARATMIYOR
Adaylığı ilk açıklandığında Eskişehirlilerin tanımadığı bir isim olduğu, bu durumun bir dezavantaj yaratacağı yorumu yapılsa da sahadaki tablo bunu doğrulamıyor. Seçim çalışmalarının bir gününü izlediğimiz Ünlüce’ye sokaktaki pek çok kişi ismiyle sesleniyor; kimi ‘Ayşe Hanım’, kimi ‘Ayşe Başkan’, kimi de ‘Ayşe Abla’ diyor.
Yıllardır belediye bürokratı olarak görev yapan Ünlüce’nin siyasi deneyiminin olmamasının CHP’nin aleyhine olduğu yorumunun da geçerliliğinin kalmadığını söylemek mümkün. Ünlüce’nin esnaf ziyaretlerindeki etkileşimi deneyimli siyasetçilerden hiçbir farkının olmadığını gösteriyor.
İKTİDARI ÜNLÜCE’YE ŞİKAYET EDİYORLAR
Hemen tüm sohbetlerinde yoksulluk, alım gücünün azalması, enflasyon gibi konularda iktidara yönelik şikayetleri dinleyen Ünlüce, bu şikayeti iletenlerin çoğunun desteğini alıyor.
ÜNLÜCE VE CHP’NİN DEZAVANTAJLARI
Ancak kentte azımsanmayacak bir değişim isteği var. Bu istek büyük oranda trafik, su, kentsel dönüşüm gibi konulardaki sorunlardan kaynaklanıyor. Kentteki ziyaretleri boyunca Ünlüce’ye, yollar, otobüs ve tramvay hatları gibi pek çok konuda sorunlar iletiliyor, Ünlüce tüm bu sorunları tek tek not alıyor.
‘ÜNLÜCE DEĞİŞİM Mİ?’
Uzun yıllardır belediye yönetiminde, en az Büyükerşen kadar etkili bir isim olması sebebiyle Ünlüce’nin kentin sorunlarının çözülmemesinde payı olduğunu düşünenler de var. Böyle düşünenlere göre Ünlüce’nin aday olması bir ‘gerçek bir değişim’ değil. Bazı Eskişehirlilere göre Ünlüce ve CHP’nin bir diğer dezavantajı da Eskişehir kırsalına ve kent yoksullarına dokunamamaları, sadece kent merkezine odaklanmaları.
HATİPOĞLU’NUN AVANTAJI KENTTEKİ DEĞİŞİM İSTEĞİ
AK Parti’nin adayı Nebi Hatipoğlu iş insanı olarak Eskişehir’e yaptığı yatırımlarla, yarattığı istihdamla ve Eskişehirspor Başkanlığı dönemindeki çalışmalarıyla kentte tanınan bir isim. AK Parti’nin adayı olması ve iktidarın icra gücünün arkasında olduğunu hissettirmesi kenti ileri taşıyacağına dair inancı artırıyor. Bazı Eskişehirliler, AK Parti’nin yöneteceği bir Eskişehir’de yatırımların artacağına, mevcut sorunların çözüleceğine inanıyor.
CHP’nin 25 yıldır yönetimde olması ve değişim isteği de Hatipoğlu’nun bir başka avantajı. Sohbet ettiğimiz Eskişehirlilerin bazıları hizmetlerin merkezde yoğunlaştığını, merkeze uzak mahallelerde ve ilçelerdeyse önemli sorunlar olduğunu söylüyor ve bu yüzden değişim istediklerini anlatıyor.
AK PARTİ’YE GEÇİŞİNE TEPKİLER SÜRÜYOR
Nebi Hatipoğlu’nun 90 bine yakın İYİ Partili seçmenin oyunu alarak milletvekili seçildikten sonra AK Parti’ye geçmesi, kentte hala bir eleştiri konusu. Hatipoğlu, seçim çalışmaları kapsamında İYİ Partili seçmenlerle sık sık bir araya gelerek bu kararı neden verdiğini anlatmaya çalışıyor.
Nebi Hatipoğlu SEÇMENLE SICAK İLETİŞİM
Seçim çalışmalarını izlediğimiz gün Eskişehir’in merkez ilçelerinde, CHP’nin güçlü olduğu semtlerde esnaf ziyareti gerçekleştiren Nebi Hatipoğlu, kendisini dinlemekte gönülsüz olan seçmenlerle de iletişim kurmak için çabalıyor. Kent merkezindeki taksi, dolmuş esnafı, motokuryeler ve güvenlikçilerin Hatipoğlu’na ilgisi ve desteği dikkat çekiyor.
HATİPOĞLU’NDAN ZAFER PARTİLİLERE ‘GAZA BASIN’ MESAJI
Esnaf ziyareti sırasında önünden geçtiği Zafer Partisi seçim ofisine giren Hatipoğlu’nun buradaki ilginç sohbeti de kayıtlara geçiyor. Hatipoğlu’nun Zafer Partililere, “Siz ne kadar gaza basarsanız bize o kadar faydanız var” demesi herkesi gülümsetiyor. Hatipoğlu’nun kurmayları, bu esprinin karşılıksız olmadığını, Zafer Partisi’nin şaşırtan bir oy alabileceğini söylüyor.
EMEKLİLER AK PARTİ’DEN ŞİKAYETÇİ
Ekonomideki kötüye gidiş de iktidar partisinin adayı olması sebebiyle Hatipoğlu için dezavantaj. Hatipoğlu seçim çalışmaları sırasında özellikle emeklilerin bu konudaki eleştirilerine sık sık maruz kalıyor. Emeklilere yönelik son derece iddialı vaatleriyle bu konudaki dezavantajını avantaja çevirmeye çalışan Hatipoğlu, kente çekeceği yatırımlarla Eskişehir’i ekonomik anlamda da rahatlatacağını anlatıyor. Uzun yıllardır iş dünyasında olan Hatipoğlu hakkında geçmiş dönemlerde çıkan olumsuz haberler de seçim sürecinde karşısına çıkabiliyor.
ADAYLAR ANLATIYOR
Seçim çalışmalarını izlediğimiz iki adaya sahadaki gözlemlerini, seçilmeleri halinde hayata geçirecekleri projeleri ve iddialarını da sorduk. Şimdi sözü adaylara bırakalım:
ÜNLÜCE: ESKİŞEHİRLİLERİN İLGİSİ ÇOK BÜYÜK
CHP adayı Ayşe Ünlüce:
“Ben yıllardır büyükşehir belediyesinde ve sivil toplumda çalıştığım için şehrin pek çok bileşeni ile tanışıyoruz. Fakat sokaktaki vatandaşımızla çok tanışmıyorduk. Çünkü işin mutfağındaydık ve geride durmayı tercih ettik. Bu süreçte çok hızlı bir şekilde tanıştık. Güzel buluşmalar yaşıyoruz. Eskişehirlilerin ilgisi çok büyük.”
‘DÜNE GÜVENİYORUZ, YARINA İNANCIMIZ TAM’
“Sloganımız ‘Düne güven, yarına inan’. Şehrimizde çeyrek asırlık bir süreç yaşadık. Yılmaz Hoca’nın farklı şehircilik anlayışıyla Eskişehir, Anadolu’da bir yıldız gibi parlıyor şu anda. Hiç turistin gelmeyeceği şehre turist gelir oldu. Üniversiteleriyle gençlerin tercih ettiği bir şehir oldu. Emekli olanların tercih ettiği bir şehir oldu. Biz öncelikle düne, bu güzel geçmişe, bu mirasa sahip çıkıyoruz. Ben de bu sürecin bir parçasıyım. Diyoruz ki, ‘düne güveniyoruz, bayrağı alıp daha ileri taşımak konusunda da yarına inancımız tam’.”
‘YÜZDE 4 İLA 6 ARASINDA BİR FARK OLACAĞI GÖRÜLÜYOR’
“Bize gelen anketlerde yüzde 4 ila 6 arasında bir fark olacağı görülüyor. Ama benim sokakta gördüğüm çok daha fazla. Ben de merakla bekliyorum.”
‘ESKİŞEHİRLİLER ‘BU ŞEHRİ KORUYUN’ DİYOR’
“Eskişehirlilerden en çok gelen talep, ‘lütfen bu şehri bırakmayın, bu şehri koruyun, bu seçimi kazanın’ şeklinde oluyor.
Geçen sene yaşadığımız depremle ilgili ciddi bir travma yaşadık ülke olarak. Artık belediyelerin, kamu kurumlarının, bakanlıkların en önemli görevi afete dirençli şehirler yaratmak. Bu konuda belediyemize düşen görevler konusunda çok hassasız. Seçilirsem ilk çalışmalar bununla ilgili olacak.”
HATİPOĞLU: ‘ESKİŞEHİR İKİNCİ BİR İSTANBUL OLACAK’
AK Parti adayı Nebi Hatipoğlu:
“Eskişehir’de 25 yılın yorgunluğu var. 25 yıldır yatırımlar hemşerilerimizin lehine değil. Daha çok belediye ve belediye çalışanları ile onların çevresindekilerin lehine yapıldığını görüyoruz. İnşallah biz hemşerilerimizin lehine imar problemlerini çözeceğiz, yaşam kalitesini artıracağız. Şehrimizi büyüteceğiz. Büyük sanayi kuruluşlarını buraya getireceğiz. Çok büyük yatırımlar yapacağız. İstihdam sorunumuz var. Bu da belediyeden kaynaklanıyor. Belediye yıllarca büyük yatırımların gelmesini engelledi. ‘Eskişehir’e göç gelmesin, göç gelirse seçimleri kaybederiz’ diye düşündüler. Benim böyle bir korkum yok. Benim için en önemli şey şehrimin büyümesi, şehirde yaşayan insanlara istihdam yaratmak, esnafın daha çok kazanması, çalışanın daha çok kazanması. Şehri büyütmek istiyorum. İkinci bir İstanbul olacak Eskişehir.”
‘GÖREVE BAŞLAR BAŞLAMAZ KENTSEL DÖNÜŞÜM İÇİN DÜĞMEYE BASACAĞIM’
“90 gündür sahadayım, kenar mahallelerde ‘Belediye bize eşit davranmıyor. Şehir içinde ufak bir azınlığa çok güzel bir şehir yarattılar ama kenar mahalleleri görmüyor’ diyorlar. ‘Çöplerimiz toplanmıyor, kaldırımlarımız yapılmıyor, kentsel dönüşümle ilgili sorunlarımız var’ diyorlar. En çok da kentsel dönüşümü duyuyorum. 25 yıllık bir belediyenin bu kadar deprem riski olmasına rağmen, Türkiye’de bu kadar büyük acılar yaşanmasına rağmen 25 yılda 24 adet kentsel dönüşüm yapması normal mi? Şu an şehrimizde binlerce vatandaşımız risk altında. Eskişehir’de göreve başlar başlamaz yapacağım şey kentsel dönüşüm için hızlıca düğmeye basmak.”
‘OYUN HAVASI ÇALARSA OYNARIM, TOPLANTI VARSA TOPLANTIMI YAPARIM’
“Ben doğal bir insanım. Her ortamda, nasılsam öyle davranırım. Kafamın arkasında başka bir şey yok. Düğünde oynarım, oyun havası çalınca oynarım. Toplantı varsa da toplantımı yaparım. Eskişehirliler beni böyle seviyor. Onların istediği gibi bir başkan olmak beni çok mutlu ediyor.”
HAKKINDA ÇIKAN HABERLER: RAKİPLERİMİZ 90 GÜNDÜR KARALIYOR
“90 gündür proje anlatıyoruz, rakiplerimiz de 90 gündür bizi karalıyor. CHP Genel Başkanı, CHP İl Başkanı, mevcut belediye başkanı, mevcut belediye başkan adayı bize hakaret ediyor. Siyaseti ilgilendirmeyen şeylerle bize hakaret ediyorlar. 49 yaşındayım. Ben hayatım boyunca yaptığım her şeyle gurur duydum. Bundan sonra da duyacağım. Söyledikleri hiçbir şey umurumda değil. Ben Eskişehir’e hizmet getireceğim.”
‘CUMHURBAŞKANIM SAHURDA ARADI, RAPOR İSTEDİ’
“Bugün sabah 5’te Cumhurbaşkanım aradı, benden rapor istedi. Gerekli raporları verdim. Anketlerde önde olduğumuzu ifade ettim. 1 Nisan’da seçimi kazarak Cumhurbaşkanımıza hayırlı haberleri vereceğiz.”
GAZETECİ ZAİM: ESKİŞEHİR DEĞİŞİME ÇOK YAKINDI
Eskişehir’deki tabloyu kentte yayın yapan İstiklal Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Özge Zaim’e de sorduk. Eskişehir’de uzun zamandır ilk kez bu denli heyecanlı bir seçim süreci yaşandığını söyleyen Zaim, “Büyükerşen’in kazanacağına her zaman garanti gözüyle bakılırdı. O aday olmadığı için bu seçim daha farklı” dedi.
‘ÜNLÜCE’YE İLGİ DAHA FAZLA AMA ÖNGÖRMEK ZOR’
AK Parti’nin kentte ilk kez bu kadar net bir iddia koymasının sebebine dair Zaim, “Eskişehirlilerin bir kısmı ‘Büyükerşen saltanatı’ derdi. Bu yüzden değişime yakındı Eskişehir. Ama şu anda Büyükerşen’den sonra Eskişehir ‘değişim’ mi diyecek, yoksa Büyükerşen’in desteklediği adayı mı tercih edecek? Bu öngörülemiyor” dedi.
Özge Zaim Sahada Ayşe Ünlüce’ye ilginin daha fazla olduğunu, Ünlüce’nin tanınmamasından kaynaklı dezavantajı geride bıraktığını söyleyen Zaim, Hatipoğlu içinse “Çok heyecanlı, çok çalışıyor. Ama zaman zaman açıklamalarıyla tepki çekiyor. AK Parti bu kadar değişim talebi varken Hatipoğlu değil başka isimle çıksaydı şansı daha fazla olurdu” diye konuştu.
EMEKLİLER, YILMAZ HOCA EKOLÜ, DEĞİŞİM TALEBİ, KADIN ELİ…
Eskişehir’de yarışın eski seçimlere göre çok daha heyecanlı geçeceği kesin. Kenti kadın bir başkanın yönetmesini isteyen çok fazla Eskişehirli var. Kent merkezinde de Ayşe Ünlüce ve CHP’ye olan ilgi yoğun bir şekilde hissediliyor. Eskişehir’in en kalabalık nüfusa sahip merkez ilçeleri Odunpazarı ve Tepebaşı’nın CHP yönetiminde olması Ünlüce ve CHP için bir avantaj. Ancak merkez ilçelerden çok daha az nüfusa sahip olsa da kırsal ilçelerin oy tercihinin sonuçlarda belirleyici olabileceği ifade ediliyor.
Sonuca etki edecek bir başka ve çok önemli faktörse kentteki yoğun emekli nüfusu olacak. Pek çok büyükşehre göre yoğun bir emekli nüfusuna sahip olan Eskişehir’de emeklilerin seçim sonucunu belirleyecek bir oy gücüne sahip olduğu sıkça dillendiriliyor. AK Parti’nin emeklilerin yaşadığı sorunlardaki sorumluluğu mu yoksa AK Parti adayının emekliler için sıraladığı, aylık 3 bin TL nakit, 750 TL et desteği gibi vaatleri mi emeklilerin kararında etkili olacak merak ediliyor.
